یادداشت سیروس همتی در اهمیت جشنوارههای استانی
تئاتر استانها، پتانسیل جهانی شدن دارد
سیروس همتی: باوجود اینکه آثار حاضر در سیوپنجمین جشنواره تئاتر استانی چهارمحالوبختیاری یا بهتر است بگویم، تئاتر بام ایران، از نظر تعداد محدود بودند اما خوشبختانه تمامی آنها از نظر کیفی بسیار به هم نزدیک بودند و این موضوع باعث شگفتی من شد.
من و دیگر اعضای هیئتداوران با توجه به شرایط جشنواره و ضوابط موجود سه نمایش را برای حضور در جشنواره تئاتر منطقهای معرفی کردیم که بهجرئت میگویم در صورت تمرین، رفع اشکالات و پرهیز از غرور کاذب، حداقل یکی از این آثار میتواند به جشنواره بینالمللی تئاتر فجر راه پیدا کند.
خوشبختانه کارگردانهای بسیار خوبی در این استان هستند که در دورههای گذشته شاهد درخشش آنها در جشنوارههای داخلی و خارجی بودهایم. درست است که طی سالهای اخیر به دلیل کمبود حمایتهای مادی و معنوی، حضور آثار نمایشی کشور در جامعه جهانی کم شده است اما این آثار همچنان پتانسیل بسیار بالایی برای دیده شدن در عرصه جهانی را دارا هستند.
استان چهارمحالوبختیاری از نظر آیین، رسوم و سنتهای نمایشی بسیار غنی است و قابلیتهای نمایشی فراوانی دارد که با وجود هنرمندان خلاق عرصه هنرهای نمایشی میتواند بیشازپیش درخشان باشد.
از نظر من اولین ویژگی یک اثر نمایشی به فکر واداشتن مخاطب است. برخلاف پیتر بروک که بخش سرگرمی را بهعنوان اولین عنصر و معیار یک اثر نمایشی خوب میداند، من بر این باورم که لذت بردن دومین عنصر یک اثر نمایشی خوب به شمار میآید.
در وهله دوم، هنرمندان باید با آثار خود باعث لذت و حظ بصری و کلامی تماشاگران شوند. لذت بصری شامل لذتی است که مخاطب بهواسطه شیوه و نگرش کارگردان با آن مواجه میشود و لذت کلامی به بحث نمایشنامهنویسی و نگارش متن بازمیگردد. قطعاً این دو معیار بهعلاوه بهروز بودن محتوا و دغدغهمند بودن آن جزو دیگر ملاکهای انتخاب یک نمایش ایدئال و اثرگذار محسوب میشود.
همچنین، پرداختن به آیینهای قومی و ملی هم نکته قابلتوجهی است که نمیتوان آن را نادیده گرفت.
باید در نظر داشت که ادامهدار بودن روند برگزاری جشنوارههای استانی منجر به شناخت هنرمندان استان از یکدیگر خواهد شد. آنها بهواسطه این آشنایی میتوانند در رشد کمی و کیفی تئاتر در سطح ملی مؤثر بوده و با حضور در جشنوارههای منطقهای و جشنواره بینالمللی تئاتر فجر، نماینده و معرف تئاتر استان خود باشند.
ازآنجاکه جشنواره بینالمللی تئاتر فجر بهعنوان مارکتینگ جهانی آثار نمایشی کشور محسوب میشود، حضور هنرمندان استانی در این رویداد باعث دیده شدن آنها و گروههای نمایشی دیگر کشورها خواهد شد و قطعاً در صورت ارتباط و تعاملهای بینالمللی بین کشورها میتوان از این آثار برای معرفی تئاتر ایران به جهانیان بهره برد.