گفت‌وگو با کارگردان نمایش «سرزمین مادریم»
سمیه گلباز: متعهد به معرفی فرهنگ ایران‌زمین هستیم
کارگردان نمایش «سرزمین مادریم» گفت متأسفانه در نسل جدید آیین‌ها و فرهنگ‌های بومی به دست فراموشی سپرده می‌شود و این ما را متعهد می‌کند تا این فرهنگ غنی را به‌واسطه هنر معرفی کنیم.
به گزارش ایران تئاتر، سمیه گلباز به همراه همسرش داوود بختیاری با نمایش «سرزمین مادریم» در نوزدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر عروسکی تهران- مبارک در جشنواره حضور یافته و در روزهای پایانی به اجرا پرداخته‌اند.
او درباره این نمایش که با همراهی سازمان بهزیستی کشور روی صحنه رفته است، گفت: «ما برخی دوره‌های هنردرمانی را در سطح مراکز بهزیستی کشور برگزار کردیم که در این دوره‌ها کارکردهای نمایش عروسکی ویژه مراکز توان‌بخشی تدریس می‌شد. در زمان شیوع کرونا ما روی بازنمایی فرهنگی اقوام به‌واسطه رقص در نمایش عروسکی در استان‌ها به شکل مجازی کار کردیم و ماحصل آن شکل‌گیری یازده اپیزود از اقوام مختلف ایرانی در مراکز بهزیستی سطح کشور شد. در ادامه زیر نظر خود ما عروسک‌ها ساخته شدند و در نهایت تبدیل به «سرزمین مادریم» شد. در نهایت با همراهی سازمان بهزیستی تعدادی از این گروه‌ها را انتخاب کردیم و برای اولین بار روی صحنه بردیم.»
او درباره اجرای نمایش‌های بومی فرهنگی و جای خالی آن در حوزه هنرهای نمایشی، بیان کرد: «ما جدای از بخش نمایش عروسکی، به لحاظ فرهنگی این چالش بزرگ را داریم چراکه با وجود گوناگونی فرهنگی اقوام ایرانی و تنوعی که به لحاظ موسیقی، لباس، جغرافیا، گویش و... داریم، اما متأسفانه در نسل جدید این آیین‌ها به فراموشی سپرده می‌شود و کمتر می‌بینیم که اقوام همچنان از پوشش بومی خود استفاده کنند یا با اعتمادبه‌نفس کامل از فرهنگ خود یاد کنند. این چالش عظیمی است که دیده می‌شود و آیین‌ها را وقتی نمایش می‌دهید، متوجه می‌شوید که با وجود بارز بودن فرهنگ‌شان اما به دلیل ندیدن و نشنیدن یا سهل‌انگاری خانواده‌ها در انتقال آن‌ها به فرزندان خود، به دست فراموشی سپرده می‌شوند. به‌عنوان کسانی که در حوزه نمایش عروسکی فعالیت می‌کنیم متعهد هستیم تا این فرهنگ غنی را معرفی کنیم. از سویی رقص‌ها خود بازنمایی فرهنگی دارند و می‌توان آن‌ها را در فضاهای خیابانی ارائه کرد؛ رقص اقوام می‌تواند جهان عظیمی را در یک فضای کوچک برای تماشاگران ارائه دهد که برای‌شان جذاب است.»
گلباز همچنین به استقبال مخاطبان از نمایش‌شان اشاره کرد و گفت: «این تکنیک را ما با بچه‌های توان‌یاب پیش بردیم چراکه سال‌هاست روی بازنمایی فرهنگی کار می‌کنیم و خوشبختانه مخاطب نیز با آن ارتباط برقرار کرده و کار را دوست داشته است و همین باعث انگیزه برای ما شد تا با تکنیک‌های مختلف این نمایش را پیش ببریم.»
او درباره اثرگذاری جشنواره برای بهتر دیده شدن آثار نمایشی نیز اظهار کرد: «جشنواره رویدادی است که تمام نمایشگران عروسکی را به شکل حرفه‌ای دور هم جمع می‌کند. حتی اگر تجربه نخست‌شان باشد اما به‌عنوان مخاطب کنار هم قرار دارند. علاوه بر این، نقد و بررسی و به چالش کشیدن کارها و گفت‌وگو درباره آن همواره راهگشاست تا دوستانی که در این فضا کار می‌کنند به لحاظ کیفی آثار خود را ارتقا دهند. هرکدام از ما وام‌دار تجربه‌های شخصی خود هستیم و به اشتراک گذاشتن آن باعث گسترده شدن تجربیات می‌شود. این دوره امکان دیدن کارها برای همه فراهم شد و فرصت خوبی بود که از آن بهره ببریم.»
این کارگردان در پایان افزود: «خوشبختانه زمانی که کار پذیرفته شد باوجودآنکه جشنواره ملزم نبود این تعداد افراد را پشتیبانی کند، اما از ما حمایت شد و مدیران سازمان بهزیستی نیز به دلیل تعهدی که داشتیم بسیار با ما همکاری کردند و استقبال کردند تا بچه‌ها از فضای استانی خود خارج شوند و آثارشان را دریک فضای حرفه‌ای به نمایش بگذارند؛ بنابراین ما از هر دو طرف حمایت خوبی داشتیم و هرکدام از این‌ها اگر چالشی می‌داشت ما قطعاً با مشکل مواجه می‌شدیم.»